Cultuur verschillen in Innovatieland

Orgineel gepubliceert op http://www.innovatieland.org/ dat binnenkort uit de lucht gaat

15-12-05 Waar een goede discussie wel niet goed voor is. Recent het Nationale Innovatie Evenement bezocht in Maarssen nadat ik door het Rapport Nederland moet een Creatieve Hotspot worden getriggert was. Het Innovatie Platvorm staat zelf al flink ter discussie en als organisator van dit evenement al helemaal. Deelnemend aan deze discussie kwam bij mij het fundamentele inzicht dat er een groot cultuurverschil zit tussen de innovatieve ondernemer enerzijds en de innovatieve onderzoeker en de politiek anderzijds. Open deur natuurlijk, maar wat mij bezighield is wat de kern van dit verschil is.

Het fundamentele cultuurverschil tussen de ondernemer en de onderzoeker is dat de ondernemer weet dat de harde praktijk van het innoveren en ondernemen betekent dat je fouten moet maken om sneller succes te hebben: durf je geen fouten te maken, dan ben je geen ondernemer en leer je niet van je fouten, dan ontwikkel je jezelf niet als ondernemer. Succesvol word je als je meer successen hebt dan dat je fouten maakt.

Oud IBM-topman Louis Gerstner zegt daarover in een interview in Management Team: “Natuurlijk heb ik veel fouten gemaakt. Maar ik had een kussen op mijn kantoor waarop stond: ‘Kijk naar de schildpad. Alleen als hij zijn nek uitsteekt, boekt hij vooruitgang.’ Managers die geen fouten maken, nemen onvoldoende risico’s. Aan het einde van de rit moet je natuurlijk meer goede dan foute besluiten hebben genomen. Maar geen fouten maken leidt tot middelmatigheid.”

Onderzoekers worden opgeleid en werken na deze opleiding in een verantwoordingscultuur. Rapporten, thesis, onderzoekstrajecten en de financiering daarvan, alles moet worden verantwoord. Ik wil daarbij overigens niets afdoen aan de waarde van onderzoek voor de innovatie.

Politiek is door zijn 4-jarige verkiezingscyclus en het democratisch grondbegrip ook een verantwoordingscultuur. Terecht, zeggen alle ondernemers, want ik wil wel eens weten wat er met mijn belastingcenten gebeurt. Een politicus kan zijn innovatiegelden goed onderbouwd en verantwoord uitgeven aan de kennisinstellingen en onderzoekers. Ook al roept de politiek dat de innovatieve ondernemers belangrijk zijn, de obstakels en energie die je erin stopt om als ondernemer hiervoor ook in aanmerking te komen, zijn vaak dusdanig groot dat de ondernemers zich in de kou voelen staan.

Wat ga je nu met een dergelijk inzicht doen? De overheid is een gegeven: speel het spel mee en zorg dat je bij een subsidieaanvraag je project goed kan onderbouwen en je gedurende het project dat blijft doen. Of houd je eigen broek op, focus in relatie met innovatie op korte en langdurige innovatiedoelstellingen en op de vertaalslag naar je markt. Ik verwacht geen cultuuromslag in de politiek noch bij de onderzoekers en kennisinstellingen. Immers, die zien het niet als een probleem; laat die ondernemers maar mekkeren. Reken gewoon niet teveel op de overheid maar houd de kennisinstellingen en onderzoekers wel in de gaten want waar deze naar aan het graven zijn, kun jij mogelijk weer omzetten in een innovatief product of dienst. Reken maar dat je door het maken van fouten heel goed weet wat wel en niet succesvol is in de markt. BTW: ik doe het laatste maar hoe jullie er mee omgaan hoor ik graag.

Overigens, dat Nederland een Creatieve Hotspot moet worden ben ik het wel eens, met de doelstelling dit vooral internationaal uit te nutten deels. Ik denk dat er meer mogelijkheden zitten in de bundeling van innovatie en creativiteit en dan niet zoals de Design Industrie dat ziet, een mooi jasje om een stuk innovatieve technologie, nee meer symbiose tussen deze twee. Op het Nationale Innovatie Evenement helemaal geen aanknopingspunt gevonden op de conclusies van dit rapport, wel op de zichtbaarheid van de creatieve industrie als deel van het innovatielandschap. Dat is een begin. Binnen die focus vond ik het dan ook een paar nuttige uren.